U organizaciji preduzeća Vodovod i kanalizacija obavljena je sanacija čeličnog cjevovoda u Bijeloj. Radni tim firme „Inspekt“ iz Nikšića izvodio je radove na sanaciji čeličnog cjevovoda u nekoliko faza. Riječ je o glavnom čeličnom cjevovodu DN 500 mm u dužini 9,35 kilometra , od rezervoara „Zmijice“ u Zelenici do rta Svete Neđelje u Kamenarima, koji je dio je osnovnog regionalnog sistema vodosnabdijevanja u Opštini Herceg Novi. Sanacijom cjevovoda poboljšano je vodosnabdijevanje i značajno smanjeni gubici vode na području rivijere. Gubici na ovom dijelu cjevovoda iznosili su oko 10-12 litara u sekundi, saopšteno je iz DOO Vodovod i kanalizacija Herceg Novi.
Od prvobitne inicijative za sanaciju cjevovoda, došlo se do predloga o načinu i dinamici sanacije, pa se u njenu realizaciju krenulo u januaru ove godine. Napravljena je i dogovorena dinamika radova po kojoj je Vodovod izveo pripremne radove koji su se odnosili na određivanje lokacija za pristup cjevovodu (ukupno 8 tačaka), izvođenje mašinskog i ručnog iskopa na pojedinim odabranim tačkama, kako bi se pristupilo cjevovodu, kidanje, odnosno, orezivanje cjevovoda, u gornjoj zoni. Potom je pristupljeno pražnjenju cjevoda od onih količina vode koje su se zatekle u njemu.
Iz Vodovoda i kanalizacije Herceg Novi dostavljen je „Izvještaj o obavljenim poslovima na sanaciji čeličnog cijevovda DN 500 mm u Bijeloj“.
1. Prva faza je podrazumjevala čišćenje cjevovoda od naslaga korozije i kamenca pomoću pumpe visokog pritiska i rotaciono-vibracione mlaznice.
2. Druga faza je snimanje cijevovoda u dužini 992 m, kako bi se utvrdilo njegovo stanje na pojedinim lokacijama uzvodno i nizvodno od otvorenih tačaka, oštećenja na njemu, kao i mogući uzrok pojave kvarova.
Samo snimanje je pokazalo dosta nelogičnosti u smislu punjenja cijevovoda pa se došlo do zaključka da je on postavljen ’’valovito’’ i u tim pozicijama, gdje se zadržavala voda, najviše je oštećen. Otkriveno je prisustvo joda, što je pokazatelj da je u cjevovodu upuštana i slana voda, a da nije adekvatno ispiran.
3. Treća faza je imala vizuelno detektovanje tačkastih kvarova (pojavio se veći broj kvarova ukupno 24), kao i samo otklanjanje istih zavarivanjem i popunjavanjem. Operativa Vodovoda je na poziciji kod benzinske pumpe sanirala tri naprsnuća, koja su otkrivena prilikom iskopa, čime su smanjeni troškovi sanacije.
4. Četvrta faza se odnosi na nanošenje dvokomponentnog premaza na sva oštećena tretirana mjesta, za koji je izvođač dostavio potrebne sertifikate, koji potvrđuju da se može koristiti u cijevovodima za pijaću vodu.
5. Snimanje cjevovoda poslije sanacije i izrada foto dokumentacije svih tretiranih pozicija.
Izvođač je planirane i ugovorene radove izveo u predviđenom roku, na kvalitetan način, a „Vodovodu“ je omogućio da ima jasnu sliku o stanju cjevovoda, potrebu da se eventualno izgradi novi i obnove postojeći havarijski ispusti, uradi ispiranje cjevovoda na kvalitetan način u cijeloj njegovoj dužini. Najvažnije je da je ovim poslom učinjen značajan posao na smanjenju izgubljene vode u sistemu, što je primarni cilj programa za smanjenje neprihodovane vode u sistemu, a ujedno i priprema za predstojeću turističku sezonu.
Na više lokacija u Bijeloj na glavnom cjevovodu uočena su serijska oštećenja, kroz koja se gube značajne količine vode. Obilaskom trase cjevovoda utvrđeno je da je on u lošem stanju sa brojnim pukotinama. Takođe, na većem dijelu trase je nepristupačan, a mjestimično je dubina od kote terena do njega preko četiri metra, usljed naknadno nabačenog sloja zemlje. Suprotno tome, na nekim mjestima je „isplivao“ na površinu terena usljed skidanja zemlje, za potrebe izravnavanja terena i pravljena parking prostora ili prilaza kućama. Oštećenja su uzrokovana gradnjom objekata u njegovoj neposrednoj blizini, pri čemu nije poštovano pravilo od dva metra zaštitnog pojasa oko cjevovoda, ali i četiri metra putnog pojasa Jadranske magistrale.
Sanacioni radovi su bili izuzetno teški, upravo zbog velike dubine i potrebe rada bagera da bi se napravio rov dovoljne širine u kojem je moguć rad ekipne za popravku, bravara i vodoinstalatera. Po okončanju turističke sezone „Vodovod“ se odlučio za studiozni pristup u rješavanju problema smanjenja gubitaka na ovom cijevovodu, što je i jedna od najznačajnijih tačaka ’’Plana i programa rada za 2022 godine“, a ujedno i priprema za predstojeću turističku sezonu. Prvi korak u cilju sanacije bio je da se uradi geo-poziciranje cjevovoda, odrede dubine, na kojima se cjevovod nalazi i uradi detekcija, odnosno (CCTV) snimanje unutrašnjosti čeličnog cjevovoda, koji na dionici kroz Bijelu ima prečnik od 500 mm. U oktobru 2021. godine za potrebe snimanja angažovana je firma D.O.O. ’’Inspekt’’iz Nikšića. Radi se o firmi specijalizovanoj za snimanje i sanaciju cjevovoda, koja je, inače, angažovana na poslovima ispiranja i saniranja cjevovoda u sklopu projekta autoputa Bar – Boljare. Tom prilikom je odrađeno pet snimaka čeličnog cjevovoda na različitim lokacijama u ukupnoj dužini od 769 metara. Snimanje je pokazalo prisustvo većeg broja tačkastih kvarova na lokaciji kod ’’limenih garaža’’
Čelični cjevovod je izgrađen 1982. godine, a u vlasništvu je Regionalnog vodovoda Crnogorsko primorje. Zadatak mu je da snabdijeva hercegnovsku rivijeru do Kamenara i da distribuira viškove vode ka Tivtu i Budvi, što je i bilo sve dok nije izgrađen regionalni sistem od izvorišta Bolje sestre, u zoni Skadarskog jezera.
Takođe, njime je proticala i voda iz sistema Regionalnog vodovoda, zaključno sa ljetom 2017. godine, kada je kompenzovana nedostajuća količina vode za rivijeru, u ljetnjem periodu. Za funkcionisanje cjevovoda brine se D.O.O. ’’Vodovod i kanalizacija’’. U protekloj ljetnoj turističkoj sezoni, zbog povećane potrošnje vode na rivijeri, „Vodovod“ je maksimalno koristio sve svoje raspoložive vodne kapacitete i objekte, pa je i glavni cjevovod stavljen u funkciju, saopšteno je iz DOO Vodovod i kanalizacija Herceg Novi.
