Zbirka ćiriličnih dokumenata Topaljske komunitadi, nova knjiga dr Gorana Komara „Prva knjiga Topaljske opštine – Temeljna akta“ promovisana je sinoć u foajeu Dvorane Park. Dokumenta su okupljena u prvoj knjizi Topaljske komunitadi, koja je nastala između 1718. i 1719, odnosno u prvoj godini od osnivanja Topaljske opštine.
Knjiga je objavljena u izdanju „Društva za arhive i povjesnicu hercegnovsku“ i Zadužbine „Knez Miroslav Humski“ iz Trebinja, a izdavanje je podržala Opština Herceg Novi.
Autor knjige dr Goran Komar kazao je da se u zgradi hercegnovskog Arhiva čuva oko 20-ak knjiga koje pripadaju Topaljskoj komunitadi, a riječ je o dokumetima poput troškovnika, zbirki potvrda o mornarima ili patronima, odnosno vlasnicima jedrenjaka koji su napustili Boku.
– Ko god je napustio, nabavio je izvod iz matične knjige krštenih od svog paroha, tako znamo da je Topla sa svim svojim naseljima kroz čitav 18. vijek uredno vodila matične knjige. Takav je pomorac odlazio kancelaru, sekretaru Topaljske komunitadi, najčešće je tu dužnost obavljao Jovo Mitrov Žarković, da ispiše tu potvrdu kojom je svjedočio da je podanik Mletačke republike i stanovnik Topaljske komunitadi – navodi on.
Predsjendik Opštine, Stevan Katić poručio je da Topaljska komunitad predstavlja preteču lokalne uprave u Herceg Novom, kao i da ga raduje što je uspješno osvjetljen ovaj nepravedno zapostavljeni dio istorije grada.
– Doktor Komar je svima nama i Herceg Novom učinio veliku uslugu, jer je prikupio, obradio i sabrao na jedno mjesto sve one podatke koji govore o tome zašto Topaljska komunitad zaslužuje da o njoj učimo o govorimo, da je slavimo kao izuzetno postignuće i simbol snage, upornosti i pobjede lokalnog stanovništva u borbi za očuvanje sopstvenog identiteta – poručio je on.
Katić je zahvalio dr Komaru što je Topaljskoj komunitadi posvetio dužnu pažnju, čiji je rezultat „Prva knjiga Topaljske opštine – Temeljna akta“, čije je izdanje Opština podržala kroz konkurs o izdavačkoj djelatnosti, a promocija prikladni i zasluženo dio programa u čast praznika grada.
Ovo izdanje Gorana Komara je 76. knjiga u izdanju Društva za arhive i povejsnicu hercegnovsku, a pruža značajnu arhivsku građu o radu Topaljske komunitadi, zapaža publicista Nebojša Rašo.
– Zasluga za ukazivanje na značaj Topaljske komunitadi, usuđujem se reći, isključivo je dr Komara. On je uporno ukazivao na njenu važnost, kao narodne istorijske tvorevine. Na mnogobrojnim promocijama uporno je ponavljao značaj ove Opštine ili Države, kako su voljeli da kažu stari Topljani – kazao je on.
Rašo je podsjetio na istorijske činjnice o osnivanju i razvoju Topaljska komunitadi i istakao da je tokom savremene istorije vlast nebrojeno puta skrivala istinu o prvoj autonomnoj opštini u vrijeme Mletačke republike.
Kako je pojasnila predstavnica Zadužbine „Knez Miroslav Humski“, profesorica Mila Trojanović Gašić, knjiga je podjeljena u tri dijela.
– Prvi dio čine prevodi i temeljna dokumentacija Topaljske Opštine, istorijskog jezgra Opštine Herceg Novi od 1718-19 do 1779. godine. Centralni dio knjige čine akta Opštine sabrana u knjizi Topaljske komunitadi ozančene brojem dva. Treći dio knjige je u stvari prilog istorije Topaljske komunitadi nakon pada Mletačke republike – informisala je ona.
Trojanović Gašić je predstavila i dosadašnju izdavačku djelatnost Zadužbine „Knez Miroslav Humski“.
Promocija knjige Gorana Komara Prva knjiga Topaljske opštine – Temeljna akta“ upriličena je u okviru programa „Novi vidici“, svečanosti povodom Dana opštine Herceg Novi.
