U kolektivnom i individualanom smještaju za sedam mjeseci ove godine, ostvareno je 262% više dolazaka i 304% više noćenja u odnosu na isti period 2020. godine. Upoređujući ovogodišnju sa statistikom iz 2019. Godine, evidentan je pad u prosjeku od oko 40%, saopšteno je na sjednici Odbora udruženja turizma i ugostiteljstva Privredne komore u Portonovi Resortu u Kumboru. Predložena je Strategija razvoja turizma Crne Gore 2021 – 2025 godine sa Akcionim planom, a u fokusu sjednice bile su i aktuelne epidemiološke mjere, suzbijanje sive ekonomije, kao i problem nedostatka radne snage na sezonskim poslovima.
Stevan Milić iz Portonovog, iskazao je zadovoljstvo što se i ovog puta nalaze u ulozi domaćina, čime iskazuju podršku Privrednoj komori Crne Gore i Odboru turizma. Kazao je da je Resort Portonovi uspješno poslovao te da su rezultati bili iznad očekivanja.
–Imali smo preko 90 odsto popunjenosti u hotelskom kapacitetu a oko 95 odsto u rental dijelu. Pozitivno su nas iznenadili dobra posjećenost u maju, kao I u septembaru, koji je bio neizvjestan. Stoga je vrlo bitno nastaviti sa pozitivnim trendovima, kako bismo spremno dočekali zimsku sezonu. Organizovaćemo razne događaje i važno je da i sa lokalnom samoupravom imamo dobru saradnju, kako bismo zajedno promovisali Herceg Novi, zatim Boku i cijelu Crnu Goru– istakao je Milić.
Dušan Vukić, menadžer Opštine Herceg Novi ocijenio je da je sezona bila i više nego dobra, sa nadom da će naredne godine biti bolja situacija sa koronom i da će se imunizacijom smanjiti njen uticaj na turističku privredu Crne Gore.
– Moramo širiti kapacitete kako bi turističkoj privredi dali dodatni vid eksluziviteta turizma, ali i diverzifikovali ponudu zdravstvenim turizmom, čime ćemo učiniti da sezona traje bar pola godine. Slijedi nam značajan događaj, Praznik mimoze, pa se nadam podršci Portonovog u organizaciji ovog ali i novih događaja kojima ćemo promovisati turističku ponudu Herceg Novog – kazao je Vukić.
Informacija o poslovanju u turizmu za period januar – avgust 2021.godine
Ranko Jovović, predsjednik OU turizma predstavio je kvantitativne i kvalitativne rezultate ljetnje sezone 2021. On je podcrtao značaj turizma u Crnoj Gori kao strateške privredne grane, posebno imajući u vidu činjenicu na njegovo učešće u BDP i ostale pokazatelje: broj turista, broj ostvarenih noćenja i prihod ovog sektora.
Prema njegovim riječima, ovogodišnja ljetnja turistička sezona u Crnoj Gori protekla je uspješno kada je u pitanju turistički promet. U kolektivnom i individualanom smještaju za prvih sedam mjeseci 2021.godine, ostvareno je 262% više dolazaka i 304% više noćenja u odnosu na isti period 2020.godine. Ako turistički promet u kolektivnom u individualnom smještaju, uporedimo.sa istim periodom 2019.godine, ostvareno je 40% manje dolazaka i 37% manje noćenja. U strukturi noćenja 95% čine strani, a 5% domaći turisti.
– Samo u kolektivnom smještaju za period januar – avgust 2021 ostvareno je 535,655 dolazaka što je više za 166% u odnosu na isti period 2020.g. i manje za 41% u odnosu na isti period 2019.g. Takođe, u posmatranom periodu u kolektivnom smještaju je ostvareno 2,276,741 noćenja što predstavlja rast od 239% u odnosu na isti period 2020. godine, odnosno manje je za 35% ako posmatramo isti period rekordne 2019.godine – kazalo je Jovović.
On je naveo da, prema podacima iz Tekućeg računa platnog bilansa Crne Gore, ostvareni prihodi od turizma u prva dva kvartala 2021.godine iznose 115,3 miliona eura i bilježe rast od 110% u odnosu na isti period prethodne godine, odnosno niži su za 55% ako posmatramo 2019.godinu.
Prema njegovim riječima, pandemija korona virusa, sa snažnim posljedicama po turizam uticala je na pad broja zaposlenih u sektoru usluge smještaja i ishrane. Po podacima Monstata, za prvih osam mjeseci 2021.g, prosječan broj radnika u Sektoru usluge smještaja i ishrane iznosi 10.943, što je za 22% manje u odnosu na 2020.g i 43% manje u odnosu na prosječan broj zaposlenih u istom periodu 2019.g. Uprkos bilježenju dobrih rezultata turističkog prometa u ljetnjoj sezoni 2021.g, prosječan broj zaposlenih po podacima Monstata, je i dalje značajno niži u odnosu na iste mjesece 2019.g i to: u junu za 56% manje, u julu za 59% manje i avgustu za 54% manje, što je moguće i posljedica zapošljavanja u sivoj zoni.
On je istakao da je neophodno intezivirati aktivnosti na suzbijanju sive ekonomije (neregistrovane djelatnosti, neregistrovani zaposleni, neregistrovani promet…), što bi za rezultat trebalo da ima proširenje baze poreskih obveznika, rast budžetskih prihoda, eliminisanje nelojalne konkurencije, te u krajnjem smanjenje fiskalnog i parafiskalnog opterećenja privrede. Kao jednu od mjera navodi uvezivanje sistema svih relevantnih institucija za odlučivanje na jedinstvenom web portalu preko koga će podnosioci zahjteva za dobijanje dozvole za boravak I rad dostavljati sve neophodne podatke, osim biometrijskih.
– Nedostatak radne snage na sezonskim poslovima u turizmu, predstavlja jednu od biznis barijera. Iako se turistička privreda permanentno zalaže da se u Crnoj Gori ostvari ambijent u kojem prioritet u zapošljavanju imaju domaći radnici, sadašnja ponuda stručnog kadra u sektoru turizma nije zadovoljavajuća. Zato je od izuzetne važnosti definisati poseban program i pristupiti izradi nove Strategije razvoja ljudskih resursa u sektoru turizma u Crnoj Gori, praćeno dobrim centrima za specijalističku edukaciju kadrova svih profila – kazao je Jovović. Takođe, potrebno je izmjeniti regulatorni okvir I omogućiti fleksibilnije angažovanje domaće radne snage, a posebno studenata, kao i drugih segmenata radne snage za koje se utvrdi da postoji potencijal za angažovanje tokom trajanja sezone. Takođe, inicirati izmjenu propisa o zapošljavanju i uvesti kategoriju »stalni sezonski radnik«, na koji način bi se motivisali nezaposlena lica da se prekvalifikuju i imaju sigurno stalno sezonsko zaposlenje.
– Turizam je strateška privredna grana u Crnoj Gori sa snažnim uticajem na zapošljavanje i ako se mjerama podrške očuvaju privredni subjekti i zadrže radna mjesta, turizam ima sposobnost da se brzo oporavi i da ponovo pruži snažan doprinos razvoju ekonomije – zaključuje Jovović.
Osvrćući se na proteklu ljetnu turističku sezonu, Aleksandra Gardašević Slavuljica direktorica Direktorata za razvojne politike u turizmu Ministarstvu ekonomskog razvoja, kazala je da je cijeli tim zajedničkim snagama iznio ovu sezonu tako da su ostvareni dobri rezultati zasluga svih.
-Sezona je bila bazirana na win-win sinergiji ekonomije i zdravlja, prije svega zahvaljujući stvaranju odgovornog društvenog ambijenta za sezonu. Brojnim mjerama je očuvana i osnažena ekonomska supstanca, uz ostvaranje budžetskog suficita, tako da imamo mnogo razloga za zadovoljstvo – kazala je ona.
Istakla je da je oporavak turizma uticao na osnaživanje ekonomije i stabilizaciju javnih finansija, ali da su izazovi i dalje tu, te da ih zajedničkim snagama treba rješavati.
Svetlana Šljivančanin, Uprava za inspekcijske poslove kazala je da je sezona bila izazovna za privredu ali i za sve u Upravi inspekcijskih poslova.
– Preventivno smo počeli sa djelovanjem i brojke koje smo ostvarili su pet puta niže nego u 2019 godini. U periodu od 1. maja do 01. septembra smo obavili 4198 inspekcijska nadzora i uočili 887 nepravilnsoti- navela je Šljivančanin.,.
On je istakla da su u početku ugostitelje samo upozoravali i davali rokove za prilagođavanje, a sve u skladu sa zakonskim okvirima.
Kako navodi, u velikom broju su se te nepravilnsoti odnosile na neizdavanje fiskalnih računa, nedostatak spasilačkih službi, nepoštovanje zdravstvenih mjera, te nepoštenu poslovnu praksu. Od 654 podnijetih žalbi od strane korisnika najviše se odnosilo na opštine Budvu i Herceg Novi
Šlivančanin je izrazila zadovoljstvo uspješnom sezonom , ali i apelovala na striktno poštovanje mjera u cilju zaštite stanovništva, jer trenutno imaju samo 14 turističkih inspektora, što je premalo za cijelu Crnu Goru.
Nenad Vitomirović iz Opštine Herceg Novi, je istakao da je u predstojećoj zimskoj sezoni najbitniji događaj Praznik mimoze, i izrazio nadu da će ove godine imati mnogo bogatiji program.
– Ovim želimo da produžimo sezonu, promovišemo avanturistički park i Orjen – kazao je Vitomirović.
Predlog Strategije razvoja turizma Crne Gore 2021 – 2025. godine
Aleksandra Gardašević Slavuljica je informisala da je Ministarstvo ekonomskog razvoja iniciralo izradu nove strategije turizma, najviše zbog činjenice da ciljevi definisani prethodnom nisu realizovani, dodajući da će ovaj strateški dokument imati međunarodni karakter, jer će biti uključeni svi relevantni međunarodni predstavnici.
Miloš Kovačević, TO HN, ukazao je na postojanje vrlo loše statistike koja onemogućava strateška planiranja i korelaciju između statističkih elemenata, usljed zakašnjelih opštih i generičkih podataka.
Na kraju sjednice, predstavnici nadležnih institucija i privrede pozvali su na vakcinaciju, jer će samo od njenog stepena realizacije zavisiti uspješnost turističke sezone.
