Nova zakonska rješenja u vezi sa medicinski potpomognutom oplodnjom u praksi treba da zažive od 8. juna, međutim cijeneći izuzetan značaj ovog pitanja Ministarstvo zdravlja će uložiti dodatne napore da se podzakonska akta donesu u što skorije vrijeme, odnosno u kraćem roku od zakonskog.
Ministarstvo zdravlja intenzivno radi na inicijalnoj pripremi podzakonske regulative koju je potrebno donijeti na osnovu ovog zakona. U toku je postupak obrazovanja Komisije, stručnog savjetodavnog tijela za praćenje i kontrolu postupaka i učestvovati i u izradi propisa koji se donose na osnovu ovog zakona.
Zakonom o obaveznom zdravstvenom osiguranju i Zakonom o medicinski potpomognutoj oplodnji koja su donešena 31. decembra prošle godine značajno su proširena prava građana Crne Gore osiguranika na medicinski potpomognutu oplodnju na teret obaveznog zdravstvenog osiguranja.
Ovim zakonom propisuju se uslovi i način obavljanja postupaka medicinski potpomognute oplodnje, vrste postupaka, dobijanje ljudskih polnih ćelija, polnih tkiva i embriona za primjenu postupaka, kao i druga pitanja od značaja za ove postupke. Ovim zakonom su takođe proširena prava na medicinski potpomognutu oplodnju u odnosu na ranije zakonsko rješenje, a pod uslovima i na način propisan zakonom.
Zakonom o obaveznom zdravstvenom osiguranju omogućena se pravo na liječenje neplodnosti postupcima medicinski potpomognute oplodnje:
- po četiri postupka: bračnim, odnosno vanbračnim supružnicima i ženi koja ne živi u bračnoj odnosno vanbračnoj zajednici, homologne vantjelesne oplodnje (IVF/ISCI), zamrzavanja kvalitetnih embriona na period od po godinu dana, do napunjene 45. godine života žene, i četiri postupka transfera embriona nakon odmrzavanja iz tih ciklusa, do navršene 50. godine života, ako nemaju djece;
- po tri postupka bračnim, odnosno vanbračnim supružnicima homologne vantjelesne oplodnje, zamrzavanja kvalitetnih embriona na period od po godinu dana i tri postupka transfera embriona nakon odmrzavanja, do napunjene 45. godine života žene, ako imaju jedno zdravo dijete;
- po dva postupka bračnim, odnosno vanbračnim supružnicima homologne vantjelesne oplodnje, zamrzavanja kvalitetnih embriona na period od po godinu dana i dva postupka transfera embriona nakon odmrzavanja, do napunjene 45. godine života žene, ako imaju dvoje zdrave djece;
- po dva postupka bračnim, odnosno vanbračnim supružnicima heterologne vantjelesne oplodnje, zamrzavanja kvalitetnih embriona na period od po godinu dana i dva postupka transfera embriona nakon odmrzavanja, do napunjene 50. godine života žene ako nemaju djece, kao i bračnim, odnosno vanbračnim supružnicima koji se nijesu ostvarili kao roditelji kroz homolognu vantjelesnu oplodnju (IVF/ISCI), do napunjene 45. godine života žene;
- osiguranim licima reproduktivne dobi do 37 godina života, oboljelim od maligne bolesti ili druge teže bolesti čije liječenje zahtijeva primjenu terapija koje će dovesti do neplodnosti, a nemaju djecu, omogućava se prezervacija fertilnosti nekom od adekvatnih metoda za taj pojedinačni slučaj, po preporuci stručnjaka za reproduktivnu medicinu (infertilitet i sterilitet), na predlog Konzilijuma onkologa Kliničkog centra Crne Gore, na period od pet do deset godina ili duže, u skladu sa medicinskim indikacijama i predlogom Konzilijuma za prezervaciju fertilnosti Kliničkog centra Crne Gore;
Članom 38 Zakona propisano je da ako se polna tkiva, polne ćelije i embrioni ne mogu obezbijediti u Crnoj Gori, dozvoljava se njihov uvoz. Uvoz polnih tkiva, polnih ćelija i embriona vrši banka tkiva i ćelija koju organizuje Klinički centar Crne Gore, na osnovu odobrenja Ministarstva.
Zakonom je propisano da skladištenje neupotrijebljenih polnih ćelija, polnih tkiva i embriona može da se vrši u banci tkiva i ćelija i van Crne Gore. Klinički centar Crne Gore dužan je da organizuje banku tkiva i ćelija u roku od pet godina od dana stupanja na snagu ovog zakona.
