U sklopu programa obilježavanja Dana evropske kulturne baštine, sinoć je u bašti Muzeja Mirko Komnenović upriličen program „Storija o novskim tvrđavama”, posvećen tvrđavama Herceg Novog. Zahvaljujući tom, jedinstvenom kulturnom naslijeđu naš grad je postao član evropske mreže fortifikacionih gradova Eforts (“Efforts”), te se našao na mapi Evropske kulturne rute utvrđenih spomenika Forte Kultura, („Forte Cultura“) čiji je cilj otvaranje istorijskih utvrđenja za razvoj turizma i bolje promovisanje na evropskom nivou.
Predavanju su prisustvovali potpredsjednik Opštine Herceg Novi, Mirko Mustur i sekretarka za kulturu i obrazovanje, Ana Zambelić Pištalo.
O gradskim fortifikacijama govorio je dr Ilija Lalošević, profesor Arhitektonskog fakulteta Univerziteta Crne Gore koji je doktorirao na temu “Fortifikaciona arhitektura Boke Kotorske od XV do kraja XVIII vijeka”.
-Mislim generalno da su tvrđave u Herceg Novom dobro očuvane, da su u velikoj mjeri autentične, osim Mamule, koja je izgubila lični opis i bez obzira što je ušminkana, uređana. Ona više nema svojstva ni autentičnog ni integralnog kulturnog dobra. Mamula je postala uljepšana kulisa, ocijenio je, između ostalog, dr Lalošević.
On je u izjavi novinarima nakon predavanja govorio o odnosu nadležnih u državi koji su odgovorni za zaštitu kulturne baštine:
– Prosto je neshvatljivo da je neko uopšte i pomislio da to proda, da iznajmi. Mletački lazaret, koji je pravila Mletačka republika, potom je koristila austrougarska monarhija, pa prva druga i treća Jugoslavije je prodat. Volio bi da mi neko objasni, kako se država mogla odreći nečega što je prethodne države baštinile 200 godina, zapitao se Lalošević.
Potom je o novskim tvrđavama govorio Radojica Pavićević, autor knjige “WERK – Austrougarske tvrđave u Crnoj Gori” za koju je dobio austrijsko odlikovanje za očuvanje kulturne baštine i knjige “Tvrđave Osmanskog carstva u Crnoj Gori”, čije izdavanje je u planu, a podržala ga je i Opština Herceg Novi:
– Pokušao sam tokom predavanja da približim to što Herceg Novi, kao opština ima. Naveo sam da opština Herceg Novi ima 30 odbrambenih objekata. Po priči evropskih fortifikatora koji su bili prije 15-tak dana na ovim prstorima, da su ove najbolje očuvane tvrđave u kompletnom sistemu, koji oni obilaze. Imamo nešto što nema niko u Evropi. One su jedan od elemenata, dijela ratne luke Boka Kotorska, naveo je, između ostalog, Pavićević.
Zbog obilnih padavina otkazan je dokumentarni film „Boka-tvrđava“, koji je trebalo večeras da bude prikazan u bašti Kuće nobelovca Iva Andrića. Naknadno će objaviti kada će biti održana projekcija filma, koji se bavi temom fortifikacija u Boki Kotorskoj nastalih u periodu austrougarske vladavine nad tim prostorom. Potpisuju ga reditelj Danilo Vujačić i scenarista Petar Popadić, snimljen je u produkciji organizacije „KOD“, a podršku realizaciji pružio je i Sekretarijat za kulturu i obrazovanje Opštine Herceg Novi.
U pješačkoj zoni Njegoševe ulice postavljena je izložba na otvorenom „Tvrđave Novog, nekad i sad“, koja će trajati do 07. oktobra. Postavka svjedočiti o izgledu novskih tvrđava u prošlosti i danas, a fotografije koje su dio tog kolaža ustupili su: Arhiv Herceg Novi, Radojica Pavićević, fotografi Miloš Samardžić, Zvezdana Kujović i Vuk Ilić.
Istim povodom juče je organizovana i jedna u nizu grupnih posjeta i obilazaka tvrđava za đake hercegnovskih osnovnih škola, sa ciljem da novska djeca budu bolje upoznata sa kulturnom baštinom svoga grada.
Takođe, raspisan je likovni konkurs za predškolce i osnovce pod nazivom „Novske tvrđave u očima djeteta“. Konkurs realizuje Sekretarijat za kulturu i obrazovanje u saradnji sa vaspitno-obrazovnim ustanovama na teritoriji grada, a biće otvoren do 20. oktobra.
Organizator programa „Dani kulturne baštine: Novske tvrđave“ je Sekretarijat za kulturu i obrazovanje Opštine Herceg Novi, u saradnji sa JUK „Herceg-Fest“ i JU „Gradski muzej Mirko Komnenović i galerija Josip Bepo Benković“.
