Redovno snabdijevanje vodom seoskih područja u zaleđu Herceg Novog jedan je od prioriteta lokalne uprave, zbog čega je Sekretarijat za turizam, ekonomski razvoj i investicije zajedno sa Zavodom za hidrometeorologiju i seizmologiju i Univerzitetom Crne Gore, aplicirao za međunarodni projekat “AUTONOMIS”, koji podrazumijeva prikupljanje kišnice i voda iz podzemnih izvora i izgradnju lokalne vodovodne mreže.
Sekretar za turizam, ekonomski razvoj i investicije Nenad Vitomirović podsjeća da je u prethodnom periodu preko Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede obezbjećeno 40 000 eura za put Repaji – Bjelske Kruševice i 30 000 eura za istraživanje podzemnih voda i izgradnju bunara u selu Vrbanj. Cilj ovih ali i budućih projekata je poboljšanje infrastrukture koja bi bila osnov za razvoj poljoprivrede u zaleđu Herceg Novog, pokretanje biznisa, a samim tim i unapređenje turističke ponude grada.
Objašnjava i šta podrazumijeva projekat „AUTONOMIS“.
-Ideja je i da se prikuplja kišnica i voda iz podzemnih izvora i uradi lokalna vodovodna mreža. Velika cistjerna ili čak vještačko jezero, neke su od opcija. Ovaj projekat obuhvata uvođenje inovatnih tehnologija na lokaciji Vrbanj u svrhu korišćenja sakupljene kišnice za piće – membranska filtracija vode. Nakon korišćenja te vode, mogao bi se primjeniti filter za vodu za prečišćavanje i ponovnu upotrebu otpadnih voda, u tom slučaju, za dobijanje vode za navodnjavanje. Kroz ovaj projekat je za Opštinu Herceg Novi predviđeno 102 471,50 eura, kaže Vitomirović.
Partneri Opštine Herceg Novi na projektu su: Univerzitet Toulouse III – Paul Sabatier, Francuska, Opština Noceta, Francuska, Univerzitet Corsica Pasquale Paoli, Francuska, Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju, Univerzitet Crne Gore i University of Balearic Island, Španija, objašnjava Vitomirović i dodaje da će kroz aktivnosti ovog projekta biti testirane postojeće tehnologije u cilju pružanja veće autonomije seoskom stanovništvu, da imaju adekvatne uslove života i rada, dok se bave svojim profesijama u ruralnom području.
-S obzirom na to da je to područje Parka prirode Orjen, na ovaj način će se doprinosi očuvanju prirode uz minimiziranje uticaja na životnu sredinu, kaže Vitomirović.
Vitomirović kaže da ogroman razvojni potencijal leži neiskorišćen u zaleđu Herceg Novog, kroz spajanje turizma i poljoprivredne proizvodnje.
-Ono što je očigledan problem, barem u Boki, jeste što se razvoj poljoprivrede zasebno tretira u odnosu na širi kontekst – ruralni razvoj. Ne radi se samo o podržavanju investicija u poljoprivredu kroz nabavku mehanizacije, unaprijeđenje stočnog fonda ili preradu na gazdinstvu. Radi se o stvaranju osnovnih uslova za poljoprivredne proizvođače kroz unapređenje sveukupne infrastrukture u ruralnim područjima, kao što je rješavanje problema adekvatne putne infrastrukture i navodnjavanja, a sve u cilju unapređenja postojeće proizvodnje i pokretanja biznisa mladih poljoprivrednika. Herceg Novi, pored maslinarstva, ima sve predispozicije da bude prepoznat i kao vinogradarski kraj. O velikom potencijalu za stočarstvo, plasteničku proizvodnju i o znatnoj površini našeg zaleđa pod ljekovitim biljem, izlišno je i pričati, smatra Vitomirović.
Na teritoriji MZ Kameno, Kruševice i Mokrine, po njegovim riječima, nalazi se 5130,85 hektara poljoprivrednog zemljišta.
-Iako preko 80% ove površine čine pašnjaci i livade, što je idealno za razvoj stočarstva, u ovom dijelu opštine ima i skoro 500 hektara poljoprivrednog obradivog zemljišta. Sva proizvodnja sa tih površina može biti prodata hotelima i restoranima u Boki, ali je osnovni problem – voda. Takođe, imali smo upit od investitora za izgradnju motela blizu skretanja za Kruševice, kao i od nekoliko investitora koji su zainteresovani za izgradnju rustičnih vila na potezu Mokrine – Kameno. Kako je i za razvoj ruralnog turizma u zaleđu opštine potrebno obezbjediti uredno vodosnabdjevanje, pokrenuli smo, zajedno sa pomenutim mjesnim zajednicama, inicijativu za izgradnju vodovoda Kameno – Kruševice. Ovo je jedan od projekata koji mogu biti finansirani od strane EU kroz IPARD i Agrobudžet, odnosno kapitalni budžet države, navodi Vitomirović.
Svoje tvrdnje da je potrebno više ulagati u ruralna područja, obezbijediti neophodnu infrastrukturu za razvoj poljoprivrede potkrepljuje činjenicom da će prihodi od turizma u ovoj godini dostići milijardu eura, ali da je Crna Gora s druge strane uvezla 600 miliona eura hrane.
Vitomirović podsjeća da su kroz kapitalni budžet države obezbjeđena sredstva za izgradnju moderne saobraćajnica i vodovod na području Luštice, što je osnova za razvoj tog dijela opštine ne samo za turizam, već i za poljoprivredu. Zato se, poručuje, u narednom periodu moraju fokusirati na podorjenska sela.
Namjera lokalne samouprave da intezivira razvoj poljoprivrede i ruralni razvoj uopšte, kako kaže Vitomirović, ogleda se u predlogu budžeta za sledeću godinu, kao prvom koraku.
