Rak debelog crijeva je na drugom mjestu po učestalosti kod žena, a na trećem kod muškaraca. Kako bi smanjili procenat mortaliteta od ovog oboljenja i uticali na građane da preventivno reaguju, Institut za javno zdravlje je održao edukativnu radionicu u Herceg Novom. Riječ je o aktivnosti u okviru međunarodnog projekat On time koji zajedno sprovode Hrvatska, Bosna i Hercegovina i Crna Gora.
Skrining, kao jedna od osnovnih metoda za rano otkrivanje raka debelog crijeva, predstavlja orjentir za dalju dijagnostiku, kazala je epidemiolog Marija Todorović iz Centra za kontrolu i prevenciju nezaraznih bolesti IJZ.
– Populacija koja se testira je sa neprepoznatim poremećajima zdravlja, oni koji budu imali pozitivan rezultat upućuju se na dalju dijagnostiku. Ako se bolest otkrije u ranom stadijumu, preživljavanje je 90%, a američki podaci pokazuju da je kod njih taj procenat još veći. Ako se otkrije u kasnom stadijumu, kada već postoje metastaze na drugim organima, procenat preživljavanja je 5%.
Ona je podsjetila da od 2014. godine postoji organizovani skrining raka debelog crijeva na nacionalnom nivou, a podrazumjeva oba pola starosti od 50 do 74 godine.
Dr Slađana Zgradić, epidemiolog u Domu zdravlja Herceg Novi, pojasnila je da će skrining trajati do 31. maja i za sada će se odvijati samo u okviru projekta On time.
– Obezbjeđen je novi aparat kojim će se raditi preciznija dijagnostika. Dobili smo tube (testove). Ljekari opšte prakse će obavjestiti svoje pacijente koji spadaju u tu kategoriju, dakle ako imaju predispozicije za ovo oboljenje, a starosti su od 50 do 74 godine. Nadamo se ponovnom masovnom skriningu raka debelog crijeva jer je to tako važno i bitno. Rak debelog crijeva i rak dojke su među najučestalijim oblicima malignih oboljenja u svijetu.
Dr Todorović je kazala da je kancer debelog crijeva bolest savremenog doba. U početku je to mirna bolest bez jasnih simptoma i zbog toga je presudno važno preventivno djelovati.
– Proces može da traje 10 do 20 godina i to je taj period kada treba reagovati i preventivno djelovati jer kada se otkrije rano, moguće je izliječenje.
Ona je tokom predavanja govorila o faktorima rizika na koje je nemoguće djelovati, ali i onim koje čovjek može promjeniti – isharana, fizička aktivnost, izbacivanje alkohola i cigareta iz upotrebe.
Radionica „Prevencijom i ranim otkrivanjem do efikasnijeg liječenja raka debelog crijeva i raka dojke”, jedna je od osam koje IJZ organizuje u Crnoj Gori.
