Konferencije, koje se tradicionalno od 1995. godine, održavaju u Herceg Novom, postale su brend naučnog kongresnog turizma. Protekle godine, iako je konferencija JUKOMAT bila pripremljena, nije održana – zbog pandemije korona virusa.
– Spremni za kraj pandemije, kao nikad do sada sa podignutom ljestvicom uspješnosti za plenarne predavače i ukoliko bi imunizacija, primjenom vakcine protiv Kovida -19, okončala pandemiju – u tom slučaju bi YUCOMAT 2021 bio skup najuspješnijih stvaralaca iz oblasti nauke i inženjerstva materijala i nanotehnologija. Već sada su svoje učešće potvrdila dva dobitnika Nobelove nagrade i deset od prvih 36 najuspešnijih istraživača, sa liste na kojoj se nalazi 4.238 istraživača sa Hiršovim indeksom većim od 100, kazao je, gostujući u emisiji „Minuti za nauku“, prof. dr Dragan Uskoković, član Instituta tehničkih nauka SANU, predsjednik Društva za istraživanje materijala Srbije i organizator godišnjih konferencija YUCOMAT u Herceg Novom.
Riječ je o dobitnicima Nobelove nagrade Michael Stanley Whittingham za hemiju 2019, i Sir Andre K. Geim – za fiziku, mada su i drugi sa liste na vrhu uspešnih u oblasti novih materijala i nanotehnologija, uključujući i dosta novih predstavnika srednje generacije, čija se citiranost u poslednje vrijeme mjeri desetinama hiljada godišnje.
– Trenutno najveći problem kojim je ceo svet zaokupljen je pandemija koronavirusom. Virus u osnovi predstavlja multifunkcionalnu prirodno nastalu česticu, sfernog oblika i vrlo složenog hemijskog sastava. Veličina čestica virusa SARS-KoV-2 je različita i nalazi se u intervalu od 70-120 nanometara, sfernog je oblika i u njenoj unutrašnjosti je genom RNA, obložen sa brojnim proteinima. Na površini sfera nalaze se šiljci, koji su spolja okrugli, spljošteni ili u obliku dugmeta, odnosno pečurki, sastavljeni od glikoproteina. Njih je sve zajedno stotinak na jednoj sferi (virusu), pomoću kojih virus dolazi u kontakt sa živom ćelijom, što je uslov za njihovo razmnožavanje. Žive ćelije mogu biti veće i do milion puta od veličine virusa. Nakon dolaska u kontakt sa živom ćelijom, virus prodire u nju, sazreva i kada dovoljno naraste, prouzrokuje njenu smrt, čime se stvore uslovi za njihov izlazak. Mala veličina čestica virusa i svo zlo koje su naneli čovečanstvu za vreme ove pandemije, poslužila je da se razvije metodologija za izračunavanje ukupne zapremine nanočestica kojima su zaraženi svi ljudi do danas. Računica pokazuje da bi sve nanočestice koje su zarazile 80 miliona ljudi u svetu stale u zapreminu od 60 ml, obrazložio je dr Uskoković.
PRIPREME ZA JUKOMAT 2021
Mnoge novine se pojavljuju svakodnevno, a neke za koje se očekuje da se uskoro pojave, deluju kao sajens fikšn , poput „pametnih nanočestica“ koje kruže našim krvotokom, prate sve poremećaje u organizmu, dijagnosticiraju oštećenja i odabiraju odgovarajući oblik lječenja.
-Sve su to teme o kojima će se govoriti na konferenciji YUCOMAT 2021 u Herceg Novom početkom septembra ove godine. Na Konferenciji bi trebalo da po prvi put govore dva dobitnika Velike Nagrade Društva, za trajan i izvanredan doprinos nauci i inženjerstvu materijala, koje je prošle godine obilježilo 25 godina rada.
Planirano da govori dobitnik nagrade za 2020. godinu Robert Sinklair sa Stenford Univerziteta, dugogodišnji Predsednik međunarodnog savjetodavnog Komiteta, a onda i dobitnik nagrade za 2021.godinu. Prema propozicijama Društva, poziv za predlog kandidata za Veliku Nagradu Društva 2021 objavljen je na sajtu Društva, a odluka Komiteta koji većinski sačinjavaju prethodni dobitnici, biće donijeta do 1. maja, 2021 godine, objasnio je prof dr Uskoković.
On je podsjetio da YUCOMAT, kao godišnji skup Društva za istraživanje materijala Srbije, po mnogo čemu predstavlja jedinstvenu Konferenciju.
-Društvo nastavlja tradiciju najpre formiranog Jugoslovenskog društva za istraživanje materijala, koje je prvu konferenciju održalo 1995.godine u Herceg Novom, u to vreme u državi Jugoslaviji. Nakon toga „prostor“ novoformiranih država se sužavao, a YUCOMAT opstao, kao jedna od retkih konferencija i uopšte kulturnih događaja kojima je Herceg Novi obilovao, da bi se danas održavao van zemlje čije Društvo predstavlja. No to je imalo i svoje draži, jer je i u najtežim periodima privlačilo ljude iz celog sveta, simbolizujući potpunu otvorenost, da bi poslednjih godina 80 odsto učesnika bilo iz inostranstva, van naših prostora. To je i razumljivo jer novi materijali i nanotehnologije predstavljaju okosnicu razvoja čovečanstva i za susrete ljudi koji rade u toj oblasti ne postoje nikakva ograničenja, obrazložio je dr Uskoković.
Nikada „pametni telefon“ ne bi mogao ostvariti toliku raznovrsnost funkcija i toliki uspjeh, bez ključnih istraživačkih prodora u novim materijalima i nanotehnologijama.
-Nemerljive su blagodeti, koje je ova oblast već podarila čovečanstvu. Uklanjanje zagađivača iz podzemnih voda i zemljišta, povećanje efikasnosti solarnih panela, sprečavanje infekcije rana i precizno ciljanje bolesnih ćelija unutar tela, neki su od primera njihovog doprinosa brojnim nacionalnim prioritetima: zaštiti zdravlja, kvalitetu životne sredine, uštedi energije i uopšte održivom razvoju i svim mulitidisciplinarnim oblastima. Ako se stvore uslovi da se Konferencija održi, izvanredni plenarni predavači koji su već potvrdili svoj dolazak i drugi učesnici, koji su najavili svoje prisustvo kao i prateći sadržaji Konferencije, garancija su da će YUCOMAT 2021 prevazići sve dosadašnje Konferencije iz oblasti novih materijala i nanotehnologija, ukazao je prof. Dragan Uskoković.
On je podsjetio da nije slučajno što je Herceg Novi izabran za domaćina reprezentatativnim naučnim konferencijama YUCOMAT, nastavljajući tradiciju prethodnih konferencija o sinterovanju, koje su organizovane u Nuklear centru u Herceg Novom, odnosno, hotelu Nuklearne komisije Jugoslavije , gdje je 1969. godine organizovana prva konferencija o sinterovanju (oblikovanju materijala). Tu su bili prisutni naučnici svjetskog glasa i sa zapada i istočnog bloka. Potom su sinterovanje proširili na širu oblast novih materijala i kasnije od 1995. godine su priznali nanotehnologije. Organizator skupova prof. Dragan Uskoković nastoji da održi tu tradiciju i pored teških uslova održavanja, raznih pritisaka i ujedno primamljivih ponuda da se prebace u druge bogate destinacije širom svijeta, odlučio je da ostane u našem gradu kojeg su učesnici prihvatili kao mjesto okupljanja i druženja, najprije u hotelu Plaža , potom Hungest Sun rizortu. Riječ je o svjetskoj konferenciji sa najznačajnim dešavanjima iz te oblasti, a nadaju se da će tu i ostati i Herceg Novi pozicionirati na mapi najprestižnijih naučnih kongresnih odredišta svijeta.
