Svetosavska Pravoslavna Omladina Novska u saradnji sa Opštinom Herceg Novi, Sekretarijatom za kulturu i obrazovanje, JUK Herceg Fest, Gradskom Bibliotekom organizovali su, povodom nacionalnog praznika kulture Njegoševog dana, u Dvorani Park svečanu akademiju „O Kosovo grdno sudilište“.
U besjedi je episkop novobrdski Ilarion, vikarni episkop Njegove svetosti patrijarha srpskog Porfirija istakao pored ostalog, da je Vladika Rade biblijski prorok koji piše i govori, koji se moli na biblijski način;
– Njegoš je tragičar kosovske misli. Tako je za njega govorio i veliki Andrić, ocrtavajući to da ono što je Njegoš pisao najuzvišenije, najbliže Bogu, napisano na našem jeziku. Pored toga, jasno je utemeljenje onoga što je Njegoš pisao i živio u biblijskom predanju njegov „Gorski vijenac“ podsjeća na tu surovu istoriju, još od Kaina i Avelja, podsjeća na Knjigu Isusa Navina i osvajanje obećane zemlje, podsjeća na Knjigu Samuilovu, kao što bi mogla da se upiše i ova knjiga Njegoševa, njegov spjev u kanon knjiga Staroga zavjeta, pa da neko i ne primjeti, da je ona tu naknadno dodata. Njegoševa knjiga, kao i Sveto pismo, Bogom nadahnuto, je iskreno i otvoreno, priča episkop Ilarion.
Za Njegoša ne postoji zabranjena tema, on o svemu promišlja u sve se udubljuje do muka tartarskih, onako kako i priliči vladici hrišćanskom svemu pristupa afirmativno izvorno i trudi se da šta god može opravda:
– On svemu pristupa izvorno, afirmativno, pa se trudi da što god može opravda…U Njegoševom biću koje je otvoreno, sve je da , sve je amin. On ne opravdava zlo, ali svemu daje šansu. Tako paradoksalno baš u tom teškom spjevu, sa puno muke, puno krvi, on opjevava čak i onoga ko je sa druge strane… Zato što duša hrišćanska ona pravda, želi da spasava da sagleda ono što je dobro u svakome i da mu da šansu. Ali takva duša je često usamljena ona se mukom pritiska i razapeta je i ne daje lako rješenje. Ni kod Njegoša ne postoji lakih rješenja, ne postoji ideološka matrica, jer on je bio princ koji nije morao nikom da se dodvorava. On je vaspitavan izvornom pobožnošću svoga svetoga strica i drugih oko njega, koji su bili. Prosvjećivan Simom Milutinovićem Sarajlijom koji je bio čovjek slobode. I riječ sloboda se najčešće pominje pored čuvene riječi Kosovo i riječi Bog. Govori se o takvoj slobodi, koju Njegoš zove sveta sloboda… „Sjedite glavari da razgovaramo sa braćom. Eto raspeća, eto tu Kosova Njegoševog“, obrazlaže između ostalog, episkop Ilarion.
U programu Akademije su učestvovali solistkinja Branka Zečević, muzički ansambl “Fenečki Biseri“, Srpsko pjevačko društvo “Svetosavnik” iz Podgorice i hercegnovska pjevačka grupa “Prepodobna Kasija Konstantinopoljska”.
Pokrovitelji događaja su :Turistička Organizacija Herceg Novi, opština Herceg Novi, Sekretarijat za društvene djelatnosti i međunarodnu saradnju, Crkvena Opština topaljsko-hercegnovska.
U prepunoj Dvorani Park, Akademiji su, pored sveštenstva, prisustvovali predstavnici Opštine Herceg Novi, predsjednik Stevan Katić, predsjednik SO Herceg Novi Ivan Otović, potpredsjednik Opštine Mirko Mustur, pomoćnik sekretara za društvene djelatnosti i međunarodnu saradnju Mitar Kisjelica, konzul Republike Srbije u Herceg Novom Mićo Rogović i brojni drugi posjetioci.
