Peto veče Trga od ćirilice pod naslovom “Srbulje i srbljaci – sveštene knjige naše Crkve”, bilo je u znaku 530 godina od početka rada Obodske knjigopečatnje, 500 godina goraždanskog “Molitvenika”, 460 godina skadarskog “Cvjetnog trioda“ i 309 godina “Rakovačkog srbljaka”. Godine 873.srpska kultura ušla je u krug Ćirilometodijevske misije rečeno je na početku večeri uz prikazivanje male antologije najznačajnijih srednjevjekovnih rukopisa
Profesor dr Viktor Savić sa Instituta za srpski jezik SANU, govorio je o Srbuljama u literaturu i antologiji najznačajnijih srednjovjekovnih rukopisa:
– Vuk Stefanović Karadžić još 1818. godine, u srpskom rječniku definiše riječ Srbulja kao staru, rukopisnu ili štampanu knjigu. On daje jezičku definiciju zašto se Srbulje razlikuju do tada, aktuelne knjige na crkveno slovenskom jeziku. Srbljak znači isto kao Srbin. To je bilo početkom 19. vijeka u običnom narodnom govoru. Od 15 vijeka kod Srba se stvara posebna vrsta zbornika službi, žitija svetih, pod nazivom Srbljak. Zbornik obuhvata pohvale, žitija… U 14. vijeku je došlo do grupisanja sastava u samostalne knjige. Jedan od posebnih je Prepis zbornika Taha monaha Marka, Marijinsko četvorojevanđelje, Hilandarski tipih, psaltiri i mnogi drugi zbornici, naveo je, između ostalog, dr Savić.
Srbljak je bogoslužbena knjiga koja sadrži službe svetiteljima koje proslavljamo tokom čitave godine, navela je dr Milena Martinović:
– Objedinjavanje liturgijskih službi u čast srpskih svetitelja u jedinstvenu knjigu, nazvan je Srbljak. Bio je jedan od najzanačajnijih književnih događaja u Srba iz tog vremena. Ove službe su u početku nošene u zbornik službi zvani minei ili mjesecoslovi, a prvi sačuvani rukopis potiče iz 16. vijeka. Prvi praznični štampani Sabornik u koji su unesene, dvije Teodosijeve službe o Svetom Simeonu i Svetom Savi, kao i o Svetom Stefanu Dečanskom, sastavio je jeromonah Mojsije iz Dečana, a izašao je u mletačkoj štampariji Božidara Vukovića 1536 do 1538. godine. Najstariji Srbljak potiče iz 14. vijeka, a to je rukopis iz Pećke patrijaršije…Hilandarski rukopis sastoji se iz više dijelova i potiče sa kraja 15 do treće četvrtine 16 vijeka, objašnjava, između ostalog, dr Martinović.
Na petoj večeri 10. Trga od ćirilice govorio je docent dr Nikola Lukić sa Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu.
Tokom programa nastupio je pojac Đorđe Pavlović.
Posjetioci su bili u prilici da vide izložbu radova kaligrafske dječije radionice pri Hramu Svetog Spasa, pod rukovodstvom sveštenika Zorana Miljanića.
Na Trgu od ćirilice večeras (nedelja) od 21:00 u Porti Sabornog hrama Svetog Spasa na Toploj održaće se veče „Unija i unijaćenje kao prelesti, nasilja i grabeži – od Lionske ka novim unijama“ .
Povod je 750 godina Lionske unije i prvog pokušaja gašenja slovenskih crkvenih autokefalija (srpske i bugarske).
U programu učestvuju: jeromonah dr Vladimir Palibrk (Ostrog) i Dr Konstantin Džusojev (Moskva). Program će voditi sveštenik Zoran Miljanić.
