Snažan sistemski odgovor na potrebe djece bez roditeljskog staranja

Дјечији дом Младост Бијела

Neophodno je razviti set vaninstitucionalnih usluga, obezbijediti mnogo veća sredstva i bolju saradnju svih sektora koji odlučuju o pravima djece bez roditeljskog staranja ili im pružaju usluge, zaključeno je na sastanku generalne sekretarke Zajednice opština Mišele Manojlović sa zamjenicom Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Snežanom Mijušković i direktoricom Centra za prava djeteta Jelenom Gluščević.

Kako je navedeno u saopštenju Zajednice opština, generalna sekretarka Manojlović je upoznala sagovornice sa projektom koji je pokrenula Zajednica opština Crne Gore, uz podršku UNICEF-a, a koji je  usmjeren na sveobuhvatnu podršku djeci i mladima bez roditeljskog staranja iz  JU „Dječiji dom Mladost“ Bijela u toku boravka u ustanovi i nakon njenog napuštanja.

Projekat je komplementaran sa svim naporima koje država ulaže u brigu o djeci bez roditeljskog staranja, a namjera je da se prvo sačini analiza postojećeg pravnog i institucionalnog okvira i pripremi incijativa za njegove izmjene sa ciljem da se obezbijedi sistemska podrška za obrazovanje, zapošljavanje, obezbjeđenje stanovanja, adekvatnu socijalnu i zdravstvene zaštitu,  kako bi se prilagodili realnim i specifičnim potrebama djece kako u toku boravka u JU Dječiji dom „Mladost” tako i nakon napuštanja doma. To konkretno znači i pružanje pomoći u učenju, otkrivanju i praćenju talenata i usmjeravanju na kurseve i dodatnu nastavu uz podršku pedagoških asistenata, kao i pružanje svih oblika stručne pomoći djeci i mladima sa psihičkim smetnjama, podsticanje njihove radne sposobnosti i podrška u eventualnom osamostaljivanju u skladu sa stručnom procjenom.

U planu je i utvrđivanje planova za razvoj karijere, bilo da je u pitanju zapošljavanje ili dalje obrazovanje, profesionalna orijentacija i procjena ličnosti u fazi prije završetka osnovne i srednje škole. Nakon toga, institucije moraju biti spremne za punu podršku u  ostvarivanju tih planova.

Ono što je veoma važno za djecu, po riječima Manojlović, je i pružanje psihološke i emocionalne podrške za vrijeme boravka i nakon napuštanja ustanove, dakle sve dok je ta podrška potrebna. Roditelji su po zakonu dužni da se staraju o djeci do završetka školovanja, dok djeca bez roditeljskog staranja, sa minimumom socijalne pomoći i bez suštinske podrške odlaze u samostalan život nakon punoljetstva.

Zamjenica Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Mijušković pohvalila je inicijativu Zajednice opština i istakla da je djeci bez roditeljskog staranja potrebna veća briga od strane države, posebno nakon napuštanja doma, ali i nakon prestanka usluge hraniteljstva. Ona je govorila i o procedurama ostvarivanja prava djece bez roditeljskog straranja i ključnoj ulozi staratelja i Centra za socijalni rad, te naglasila da je nepohodna bolja saradnja svih sektora koji odlučuju o pravima ove djece ili im pružaju usluge, kao i povećanje sredstava za finansiranje Doma koja se nijesu mijenjala godinama unazad i poboljšavanje uslova za rad stručnog kadra. U svim aktivnostima, kako je naglasila, potrebna je koordinacija sa Domom u Bijeloj.

Direktorica Centra za prava djeteta Jelena Gluščević je podijelila iskustva i izazove pružanja usluge stanovanje uz podršku.