Požar koji se sinoć dogodio na jahti Ramonda u Portonovi marini, koji je ugašen oko 23.00 sata, a zahvaljujući brzom interevencijom nadležnih službi spriječeno njeno potonuće i izlivanje nafte, po mišljenju predsjednice Ekološkog društva Boke Olivere Doklestić je ipak ekološki incident.
U saopštenju za javnost navodi da je pitanje samo razmjera, odnosno, količine ili koncentracije oslobođenih toksičnih supstanci, u vazduh, i u more, iz nafte, odnosno, naftnih derivata, koji su bili uskladišteni na jahti.
-Nafta, odnosno, naftni derivati na životnu sredinu u ovom slučaju imaju uticaj kroz emisiju osolobođenih gasova, kao produkata sagorijevanja, kao i stvaranjem nusprodukata gorenja, što utiče na biljni i životinjski svijet u moru, ali i na ljudsko zdravlje, operativaca u ovom slučaju, i stanovnika na obali. Limitirajuća vrijednost za ljudsko zdravlje je 10 mikrona, tokom gorenja nafte, kaže Doklestić.
Nafta, i naftni derivati, na kojima je zasnovan razvoj cijele naše civilizacije, zapravo je, pojašnjava Doklestić, istovremeno jedna od najvećih pošasti za živi svijet na cijeloj planeti, u slučaju direktnog kontakta, sa morem, morskim dnom, florom i faunom, čovjekom i kopnenim organizmima, uključujući i ptice.
-Uticaj na životnu sredinu kroz tečno stanje jeste kontakt izlivene nafte/ derivata na vodeni ekosistem ili obalni ekosistem sedimenata, uzrokujući primarne, sekundarne i tercijalne promjene. Benzin je izuzetno toksična materija za živi svijet, pa tako i za čovjeka. U osnovi su: ugljenik, vodonik, sumpor, azot i kiseonik, aromatični uljgovodonici, olovo, uz više od 100 drugih supstanci, navodi Doklestić.
Ističe da je ovaj incident opomena, „žuti alarm, u prvom redu Javnom preduzeću za upravljanje morskim dobrom, da je previše opušteno u zgrtanju novca od iznajmljivanja plaža a da ne misli o stvarnom upravljanju morskom obalom, te o neophodnim, ekološkiim, a to znači i bezbjedonosnim mjerama zaštite obale od ovakvih incidenata, koji lako mogu da prerastu i katastrofe“.
– Naime, ulazak kruzera i to više njih, istovremno, u uski prostor Kotorsko-risanskog zaliva, veoma gust ljetnji pomorski saobraćaj raznih vrsta plovila, od jahti do glisera, jeste bez kontrole, bez pravog monitoringa upravljanja zalivskim akvatorijem i studioznog praćenja stanja morske flore i faune. Izmjena linija obale, zbog izgradnje novih plaža, unošenje drugačijih materijala, u velikoj mjeri mijenja priobalne strujnice, a značajno utiče na uništavanje morske flore i faune. Dakle, pitanje je dokle treba da trpimo megalomanske želje neusklađenje sa mogućnostima prostora, prirodnim datostima životne sredine, ako i ljudskim kapacijom za praćenje stanja, navodi Doklestić.
Smatra da je u slučaju incidenta sa jahtom u Portonovom potrebno hitno pribjeći ozbiljnom programu zaštite, zasnovanom na iskustvima u sličnim uslovima zemalja Meditera, ali uz pravljenje specifične baze podaka o obali Boke Kotorske, sa unošenjem svih karakteristika luka, lučica, marina, privezišta, svih izmjena obale, podmorja, sa strogim učešćem Instituta za biologiju mora i njihovim redovnim monitoringom stanja morske flore i faune, uz ozbiljno bavljenje fizikom, ili dinamikom morskih strujnica.
-Ovo su bitni zadaci upravljanja obalom unutar Bokokotorskog zaliva, te dok se ne uradi detaljna analiza stanja, ne bi trebalo graditi nove plaže i mjenjati liniju obale i sastav materijala. Uz ovo ide stroga kontrola svih marina, lučica i privezišta, a što je već pitanje odgovornosti i uključivanja čitavog pravnog sistema zaštite. Sada, očigledno, ni jedna opština, a ni JP MD nemaju kapacitet za ovakav plan. Koliko će incidenti doprinijeti da neko počne o ovome da misli – videjećemo, poručuje dr Olivera Doklestić, predsjednica NVO Ekološko društvo Boke Kotorske.
