Nevladina organizacija “Buša”, prva i jedina organizacija koja se bavi očuvanjem i zaštitom starih rasa domaćih životinja, uputila je zahtjev Opštini Herceg Novi da u Budžetu za 2026. godinu predvidi sredstva za premije lokalnim stočarima koji drže rijetke rase na teritoriji Herceg Novog.
-Sjedište organizacije je u Herceg Novom, a članovi su iz čitave Crne Gore, od Ulcinja do Plava. Prvenstveno se vodimo očuvanjem najugroženijih autohtonih rasa Crne Gore: krave Buše, ovce Zetska žuja i Balkanske rase koza. Opština Herceg Novi ima privilegiju da se na njenoj teritoriji nalazi stado najugroženije rase ovaca u Crnoj Gori — Zetske žuje. Osim nje, tu su goveda rase Buša koja su rijetkost u cijeloj Crnoj Gori. Sve navedeno predstavija istorijsko i tradicionalno nasljeđe Crne Gore koje treba očuvati, navedeno je u dopisu NVO “Buša”.
Ističu da na očuvanju starih rasa od nestanka i biodivirziteta insistira i EU u pregovorima sa Crnom Gorom za zatvaranje poglavlja Zaštita životne sredine.
-Računamo na to da je Opština Herceg Novi, kao odgovorna Opština, spremna da da svoj doprinos u zatvaranju ovog poglavlja kroz mjere pomoći stočarima za očuvanje ovih starih, ugroženih rasa na njenoj teritoriji. Molimo Vas da u budžetu za 2026. godinu uvrstite lokalne premije za farmere koji drže ove rijetke rase na teritoriji Herceg Novog. Istakli bi da se ovdje radi o prilično malom broju grla pa to ne bi predstavljalo veliki izdatak, navode u dopisu.
Sve rase čije je brojno stanje ispod 400 jedinki smatraju se kritčno ugroženim po FAO standardu.
Kao primjer navode Opštinu Nikšić koja je tu mjeru uvrstila u Budžet za narednu godinu i odredila premije 100 eura po grlu za goveda Buša, 50 eura po grlu ovaca Zetska žuja i 20 eura po grlu za kozzzeBalkanske rase.
Mole da osim premija u budžetu za narednu godinu planiraju i subvencionisanje priplodnih grla za ugrožene rase.
-Ovim mjerama bi Opština značajno pomogla stočarima i NVO “Buša” u očuvanju autohtonih rasa od potpunog nestanka, zaključuju u dopisu.
