Moratorijum na gradnju u Boki Kotorskoj značio bi zamrzavanje stanja u zalivu, ali ne u pozitivnom, već u negativnom smislu. Takvo stanje zaustavilo bi infrastrukturne i druge projekte na duži vremenski period, kazao je ministar prostornog planiranja i urbanizma Slaven Radunović u emisiji „Naglas“ na RTCG-u, u kojoj su gosti bili i predsjednici opština Herceg Novi, Tivat i Kotor – Stevan Katić, Željko Komnenović i Vladimir Jokić, kao i član Nacionalne komisije za UNESKO, Novljanin Srđan Marlović.
Radunović je, kako navodi, na ovu problematiku upozorio i prije tri mjeseca, te istakao da bi najodgovorniji ljudi u državi i institucije morali da se pozabave ovim pitanjem. Kaže da, ukoliko oni ne nađu rješenje, treba dozvoliti građanima da se o tome izjasne na referendumu.
– Možda smo mogli malo ranije da debatujemo o tome i tražimo neko izbalansirano rješenje koje ne bi ugrozilo status UNESKO-a, ali ne bi značilo ni potpuni moratorijum. Sada smo u prilično teškoj situaciji, primiče se februar, što je rok koji je uspjela da izbori ministarka medija i kulture Tamara Vujović – kazao je on.
Prvobitni rok bio je u julu, ali je ministarka Vujović uspjela da ga produži za šest mjeseci, što je, prema njegovom mišljenju, kratak rok za rješavanje ove kompleksne problematike.
– Treba da se potrudimo da to traje što kraće, jer razvoj Boke ne može da čeka. Moratorijum više ne postoji kao pojam u zakonu, jer je odlukom Ustavnog suda ukinut. Prema novom zakonu, imamo mogućnost da povučemo planove za te opštine. Lokalna samouprava nadležna je za planove nižeg reda, za nekadašnje DUP-ove, sada lokalne planove detaljne razrade, PUP-ove i urbanističke projekte. Svaka strana ima svoje nadležnosti, ali lokalni čelnici morali bi da povuku planove iz upotrebe – naveo je Radunović.
Predsjednik opštine Herceg Novi, Stevan Katić, kazao je da su opštine Herceg Novi i Tivat kolateralna šteta odluke iz 2012. godine, kada je zaštićeno područje prošireno i na te opštine, te da je bio iznenađen odlukom o moratorijumu, odnosno povlačenju planova.
– To bi za nas bila potpuna katastrofa. Donesen je novi zakon 2018. godine, kojim su lokalnim samoupravama oduzete ingerencije i svi planski dokumenti centralizovani. Izgubili smo oko sedam godina tokom kojih je mogao biti ostvaren značajan razvoj grada, ali smo s druge strane sada dobili priliku da krenemo sa investicijama – istakao je Katić.
Građani, kako dodaje, nisu dovoljno upoznati sa ovom problematikom i često misle da se ona odnosi samo na uži dio Kotora.
– Sada imamo situaciju u kojoj moramo da balansiramo između ekonomskog razvoja i očuvanja kulturne baštine. Zato mislim da je potrebno naći mjeru kompromisa u svemu tome. Zamislite da danas stane cijela ekonomija grada – naveo je Katić.
Član Nacionalne komisije za UNESKO, Srđan Marlović, pojasnio je da postoje različiti oblici moratorijuma i da bi leks specijalis mogao da pomogne u rješavanju ove situacije.
– Moratorijum se ne može odnositi na tekuće održavanje, popravke i reparacije, niti na obnovu objekata u postojećim gabaritima, kao ni na obnovu istorijskih objekata koji su u ruševinama. Na ovaj moratorijum gledam kao na korektivnu mjeru koja treba da nas disciplinuje i podstakne na odgovornije ponašanje u prostoru – istakao je on.
Članstvo u UNESKO-u, dodao je, donosi turistički i marketinški ekskluzivitet, ali istovremeno i obaveze i opomene, jer se nadležnim organima na različitim nivoima šalje jasna poruka o potrebi saradnje i koordinacije.
Ministar Radunović naglasio je da se termin „moratorijum“ konstantno koristi, iako on formalno ne postoji. Kako je ranije pojasnio, jedini način da se suzi bafer zona, odnosno prostor oko glavnog zaštićenog područja, jeste izlazak iz UNESKO-a i ponovna aplikacija za užu zonu.
