Predlog izmjena Zakona o trgovini kojim bi se omogućio rad nedjeljom tokom pet sezonskih mjeseci godišnje a koji je dogovoren u aprilu 2023. godine između socijalnih partnera – Vlade, poslodavaca i sindikata nije dobio političku podršku pa i su ove sezone turiste dočekale zatvorene prodavnice nedeljom i praznikom.
Predlog je bio da se omogući nedeljni rad trgovinama od juna do septembra, i od decembra do februara, kada bi zaposleni imali 80 odsto veće dnevnice i slobodan dan prve naredne subote.
Predsjednik Unije poslodavaca Crne Gore Slobodan Mikavica, gostujući u Novskom jutru na RTHN, kazao je da je potrebno iznaći način da se uvede radna nedelja, koja bi bila prihvatljiva radnicima u trgovini.
– Željeli su da se ta oblast uredi na zakonski način, da se zloupotrebe prema radnicima eliminišu, da se rad nedeljom adekvatno nadoknadi u finansijskom smislu i u vidu slobodnog dana. Neradna nedelja je uvedena 2019. godine. Bilo je zloupotreba i potrebno je to riješiti na drugačiji način, naveo je Mikavica.
Mikavica je naveo šta su od uvođenja novih rješenja Zakona o trgovini 2019. godine, socijalni partneri uradili:
– Svjesni problema zbog neradne nedelje, posebno u turističkoj sezoni, pristupili smo pregovorima, razgovorima, došli smo do određenih kompromisa. Radnici koji nisu koristili taj slobodni dan, a eventualno bi radili nedeljom, oni bi imali pravo, prema dogovoru Unije poslodavaca i sindikata da dobiju sljedeći vikend, u subotu. U tom slučaju spojili bi subotu i nedelju i imali bi slobodna dva vezana dana, ocjenjuje Mikavica.
Radnici koji bi radili nedeljom imali bi dodatnu motivaciju u finansijskoj nadoknadi.
– Jer smo, opštim kolektivnim ugovorom, predvidjeli da rad nedeljom bude, 80 odsto uvećan. Ukoliko je to i prekovremeni rad, onda je to uvećanje za još 40 odsto, što je jedna ozbiljna nadoknada, ukoliko radnik ne iskoristi pravo na slobodan dan te sljedeće subote. To je jedna od motivacija, da se riješi ovaj problem, objašnjava Mikavica.
Uvođenje radne nedelje, po uslovima, koji bi odgovarali radnicima u trgovini, po riječima Mikavice, bilo bi značajno za turističku privredu.
– Trgovina je prateći dio turističke ponude kao dominantne privredne grane. To je mjera koja je prihvatljiva sa stanovišta jednakosti i svih privrednika koji obavljaju trgovinsku djelatnost. Imamo situaciju da ne rade tržni centri i prodavnice u kontinuitetu od tri do četiri dana, kada se nedelja spoji sa przanikom, što je neprihvatljivo. U Italiji zakonom je određeno da trgovina ne može da ne radi duže od dva dana. Kod nas je u prosjeku posjeta turista od dva i po dana, u Hrvatskoj je pet i to je malo. Imali smo nekada mnogo veći broj proječnih dana, borava turista u Crnoj Gori, ocjenjuje Mikavica.
On smatra da bi mnogi građani željeli da vide i određene brendove u Crnoj Gori.
-Hotelski kompleksi su bili u pregovorima sa mnogim poznatim robnim markama. Kada su predstavnici tih brendova, saznali da nedeljom ne mogu da rade, izgubili su interesovanje za naše tržište. Otprilike oko 50 odsto prometa tih velikih kompanija se obavlja subotom i nedeljom, kazao je Mikavica i ocijenio da i radnici u drugim djelatnostima, poput pekara, rade noću i danju a radno vrijeme se ne štiti kao radnicima u trgovini.
On je istakao da ni u zemljama u okruženju nisu nedelje neradne i da tada ostvaruju najveći promet.
