Svjetski dan srca obilježava se svakog 29. septembra od 2000, a ove godine pod sloganom „Ne propusti ni jedan otkucaj“, sa ciljem povećanja svijesti o zdravlju srca, zdravim navikama i pravovremenoj medicinskoj intervenciji kako bi se spriječili prevremeni smrtni slučajevi zbog bolesti srca i krvnih sudova.
Kako su saopštili iz Instituta za javno zdravlje Crne Gore, kardiovaskularne bolesti su vodeći uzrok smrtnosti u svijetu – svake godine odnose više od 20,5 miliona života, a 85% smrti uzrokuju srčani i moždani udar. Više od tri četvrtine dešava se u zemljama sa niskim i srednjim prihodima, a mnoge među njima su prijevremene smrti (mlađi od 70 godina).
U Crnoj Gori Registar akutnog koronarnog sindroma bilježi sve slučajeve infarkta miokarda i nestabilne angine pektoris i prikuplja podatke o karakteristikama oboljelih. Analiza gotovo 9.000 hospitalizacija u periodu 2013-2023. ukazuje na visoku zastupljenost faktora rizika na koje se može uticati, pri čemu su prekomjerna tjelesna težina i gojaznost prisutne kod većine oboljelih, a povećan krvni pritisak i fizička neaktivnost se izdvajaju kao posebno učestale.
U značajnom dijelu slučajeva registrovani su poremećaji lipidnog statusa (hiperholesterolemija i/ili hipertrigliceridemija), šećerne bolesti, uz učestalu upotrebu duvanskih proizvoda. Najveći udio oboljelih je starosne dobi od 55 do 79 godina, ali se javljaju i kod mlađih osoba, što potvrđuje potrebu za ranom i kontinuiranom prevencijom tokom cijelog života.
Iako se kardiovaskularne bolesti razvijaju postepeno, do 80% prijevremenih smrti može se spriječiti usvajanjem zdravih životnih navika, redovnim kontrolama i dostupnim preventivnim mjerama. Srce je snažan, ali ranjiv organ. Najveće prijetnje po srce su pušenje, povišen pritisak, visok holesterol, dijabetes i nezdrava ishrana.
Savjeti IJZCG za zdravo srce:
-Hranite se raznovrsno i umjereno: svakodnevno jedite povrće i voće.
-Zamijenite slatkiše svježim voćem.
-Pijte vodu ili napitke bez šećera.
-Ograničite unos prerađene hrane koja često sadrži velike količine soli, šećera i masnoća.
– Izbjegavajte upotrebu duvana i duvanskih proizvoda!
– Prestankom pušenja unapređujete zdravlje, ali i zdravlje osoba oko vas.
– Izbjegavajte upotrebu alkoholnih pića.
– Budite svakodnevno fizički aktivni – održavajte zdravu tjelesnu težinu.
– Preporučuje se 30-60 minuta fizičke aktivnosti dnevno.
-Pokrenite se svaki dan – idite stepenicama, hodajte ili vozite bicikl. Igranje, šetnja, kućni poslovi, ples – sve se računa!
-Dva ili više dana u nedjelji vježbajte da bi ojačali Vaše mišiće.
-Pratite svoje zdravstveno stanje i redovno uzimajte propisanu terapiju.
-Redovno praćenje vrijednosti krvnog pritiska, šećera u krvi i lipidnog statusa važna je za procjenu rizika od kardiovaskularnih bolesti.
Briga o srcu je životni izbor i zajednička odgovornost, zajedničkim djelovanjem kroz zdrave navike, podršku bližnjima i stvaranje zdravog okruženja doprinosimo očuvanju zdravlja srca, zaključuju iz Intituta za javno zdravlje.
